SUITSUIT BEZOEKT: HERE WE ARE! WOMEN IN DESIGN 1900 – TODAY

SUITSUIT bezocht onlangs de tentoonstelling Here We Are! Women in Design 1900 – Today, in de Kunsthal. We nemen je mee in deze ode aan vrouwelijke designers door de tijd heen. We bewonderen hun eindeloze wilskracht en creativiteit die tot de dag van vandaag in de design-wereld bijdraagt aan women empowerment.

Door de geschiedenis heen zijn vrouwelijke designers vaak over het hoofd gezien. Met een collectie van ruim honderd ontwerpers kan niemand echter om deze tentoonstelling heen. Van bekende voorlopers en kunstenaars van nu, tot vrouwen die eerder niet als designers werden ‘gelabeld’. Zij worden geëerd in de met aandacht, opgezette ruimten in Kunsthal Rotterdam.

De stem - en strijd - van vrouwen in design

Een wandeling door de tentoonstelling geeft inzicht in zowel het creatieve- als doorzettingsvermogen van vrouwen. Als bezoeker stap je bij binnenkomst vrijwel direct in een wereld vol affiches die vrouwen ontwierpen in de strijd voor het vrouwenstemrecht. De welbekende ‘Suffragettes’, een Engelse vrouwenbeweging die voor stemrecht strijdt – verspreidde hun boodschap vanaf 1908 in opvallende posters met daarop vrouwen uit alle klassen. De veelzeggende designs zorgen voor toenemende aandacht voor de vrouwenbeweging. Door met de affiches de tentoonstelling te openen, maakt de Kunsthal dan ook een helder statement voor het belang van vrouwen in design – van 1900, tot nu.

Design als identiteitsuiting

Misschien denk je bij design aan de meest dure stoelen, tafels en sculpturen die je niet makkelijk zelf in huis haalt – echter laat de tentoonstelling zien dat design nog meer gaat over het verhaal achter het design en hoe ze ook onze identiteit en soms geboortegrond weerspiegelen. Denk aan een ontwerper als Hella Jongerius, die bijvoorbeeld de asymmetrische ‘Polder Sofa’* ontwierp, gebaseerd op het Nederlandse landschap en haar polders van laaggelegen stukken land die ooit een deel van de zee uitmaakte. Of Kalkidan Hoex die een ‘cultural crossover’ creëert in haar eigen sieradenontwerpen als eerbetoon aan haar Ethiopische roots.

Vrouwelijk leiderschap in nieuwe experimenten

Ook is er werk van Gunta Stӧlz te zien, die als eerste vrouw de leiding had over een afdeling van het Bauhaus. Haar werk op de textielafdeling was een bron van inkomsten voor de school. Opvallend aan de prachtige werken die ze maakte, was het kleurgebruik en haar ongebruikelijke weeftechniek.

Naast het bekende Bauhaus bestond in het Duitse Fulda de Loheland Schule: een school waar enkel en alleen vrouwen toegelaten werden. Kunstenaar László Moholy-Nagy gebruikte de fotografische experimenten als inspiratiebron voor zijn fotogrammen. Eén van die fotografische experimenten, is het beeld van vier springende vrouwen dat op het affiche van de tentoonstelling én in de tentoonstelling zelf groots afgebeeld staat.

Uit de schaduw getrokken pioniers

De artistieke ontwerpen van Charlotte Perriand krijgen in het museum ook de eer die ze verdienen. Ze solliciteerde ooit bij - de destijds meest bekende - architect ‘Le Corbusier’, die haar afwimpelde met ‘ga jij maar ergens borduren’. Standvastig als Perriand was, liet ze zich niet uit het veld slaan en werkte ze tien jaar lang voor Le Corbusier. Zo werd één van haar ontwerpen, de roodbruine draaistoel die ook in de tentoonstelling te zien is, jarenlang gezien als het werk van Le Corbusier. Perriand heeft echter zelf naam gemaakt als designer en in haar latere werken is ook te zien hoe ze haar unieke vrouwelijke touch toevoegt in het gebruik van zachte kleuren – tegenover primaire kleuren.

De tas ontworpen door Jeanne Toussaint, viel ons vanuit SUITSUIT uiteraard direct op. Deze artistiek directeur van Cartier was een belangrijke pionier in de juwelencollectie. Louis Cartier was zo van haar verbeeldingskracht onder de indruk dat zij een uitnodiging kreeg om voor het Maison te werken. Zo ontwierp Jeanne er gedurende haar carrière naast juwelen ook handtassen, beautycases en allerlei andere accessoires.

Zij maakt het verschil

Van de meest uitzonderlijke meubels en textielontwerpen, juwelen van Cartier, tot posters van de activistische kunstbeweging Guerilla Girls en de futuristische ontwerpen van Pauline van Dongen – er is meer dan genoeg te bewonderen. Die laatste maakte onder andere ‘Zonnestof’, een op zonne-energie aangedreven stof waarin donkere strips verweven zijn. Deze strips wekken energie op als er zonlicht op valt én bestaan uit een speciaal soort garen die stroom geleiden. Van Dongen heeft visionaire ideeën over stappen naar verduurzaming: denk aan mensen die geen zonnepanelen willen, maar wél gordijnen van zonnestof.

Ook de Nederlandse designer Iris van Herpen is te bewonderen, die met een 3D-printer unieke vormen van stoffen en nieuwe mengvormen van materialen weet te creëren. Het is bijzonder om te zien hoe ze moderne techniek en haast futuristische ontwerpen weet om te toveren tot zulke organische vormen.
Er is eindeloos veel te vertellen over Here We are! Women in Design – 1900 tot nu – en een bezoek deed ons dan ook afvragen: wie zijn de vrouwelijke pioniers achter deze expositie? Binnenkort krijgen we antwoord op deze prangende vraag. We gaan namelijk in gesprek met Charlotte Martens, Senior Curator bij de Kunsthal en zullen haar verdiepende vragen stellen over - en haar eigen visie op - de tentoonstelling. Stay tuned!

De tentoonstelling is t/m 30 oktober te zien in Kunsthal Rotterdam.
*De Polder Sofa is in deze tentoonstelling niet te zien.